آنچه که گروه روانشناسي سلامت دنبال مي کند؛ تربيت متخصصاني براي کنار آمدن بيماران با مشکلات جسمي
روانشناسي سلامت شاخه اي از علم روانشناسي است که به بررسي ارتباط روانشناسي و سلامت پرداخته و از دانش و يافته هاي اين علم براي حفظ و ارتقاء سلامت، پيشگيري، کاهش و تسکين علايم و بازتواني بيماري هاي جسمي، شناخت عوامل و همبسته هاي سبب شناختي و تشخيصي بيماري ها و نيز تحليل و بهبود نظام مراقبت هاي بهداشتي استفاده مي کند.
براي آشنايي بيشتر با اين رشته تحصيلي و همچنين در ادامه معرفي گروه هاي آموزشي دانشگاه علوم پزشکي ايران با دکتر محمد کاظم عاطف وحيد؛ مدير گروه روانشناسي سلامت دانشکده علوم رفتاري و سلامت روان گفتگو کرديم.
آقاي دکتر لطفا در ابتدا گروه روانشناسي سلامت را معرفي کنيد؟
با تغييرنام انستيتو روانپزشکي تهران به دانشکده علوم رفتاري و سلامت روان در سال ???? و برنامه ريزي براي توسعه دانشکده، بعد از سالها که فقط يک رشته روانشناسي باليني داشتيم، سعي شد که رشته هاي ديگري هم اضافه شوند، از جمله رشته مطالعات اعتياد، رشته بهداشت روان، روانشناسي سلامت و همچنين رشته سالمندشناسي.
گروه روانشناسي سلامت در حال حاضر ?? دانشجو در مقطع کارشناسي ارشد دارد و درحال پذيرش دوره چهارم دانشجويان است. اعضاي هيات علمي آن سه نفر هستند و تلاش مي کنيم تا مقطع دکتراي اين رشته راه اندازي شود.
فارغ التحصيلان روانشناسي سلامت چه خدماتي را مي توانند، به مردم ارائه دهند؟
وظايف حرفه‌اي دانش آموختگان اين رشته عبارت است از تدوين برنامه براي مداخلات ارتقاء سلامت در سطوح مختلف جامعه، تدوين، برنامه ريزي و اجراي مداخلات پيشگيري از بيماري‌هاي جسمي و آسيب‌هاي رواني اجتماعي براي گروه‌هاي مختلفي که در معرض آسيب هاي جسمي، رواني و هيجاني هستند.
روانشناسان سلامت مي‌توانند بار بيماري‌ها را کم کنند. حضور روانشناسان سلامت در کادر درمان، کمک مي کند افراد با مشکلات جسمي، بهتر کنار بيايند و از اين بابت مراجعات به بيمارستانها و بار بيماري کم شود.
رشته روانشناسي سلامت چقدر در دنيا سابقه دارد؟
رشته روانشناسي باليني سلامت در دنيا از سال ???? به صورت رسمي به عنوان يک رشته مستقل معرفي شد. قبل از آن روانشناسان باليني در بخش‌هاي مختلف بيمارستانها کار مي‌کردند و هدف اين بود که بتوانند از علم و دانش خودشان در حوزه روانشناسي به بيماران خدمات ارائه کنند و از نقطه نظر روانشناختي و آموزش هايي که به آنها داده مي‌شود، بتوانند بهتر بر بيماري خود غلبه کنند چون مشخص شده که بين جسم و روان يک رابطه مستقيم وجود دارد و مشکلات روانشناختي و رواني ميتواند باعث بيماري‌هاي پزشکي بشود. به اين ترتيب روانشناسي سلامت کم کم رشته مستقلي شد و به عبارتي از دل روانشناسي باليني، روانشناسي سلامت بيرون آمد. البته در جاهاي مختلف مثلا انگليس پيش زمينه روانشناسي سلامت تحت عنوان روان شناسي پزشکي يا مديکال سايکولوژي وجود داشت.
وضعيت اين رشته در کشور ما چگونه است؟
با وجود اهميت اين مسئله هنوز بيمارستان هاي ما روانشناس سلامت ندارند، حتي حضور روانشناسان باليني هم کم رنگ است. اغلب روان پزشکان هم که مي توانند خدماتي ارائه بدهند، بيمارستان ها از خدمات آنها استفاده نمي کنند. به علاوه دانشجوياني که در دانشگاه هاي وزارت علوم در رشته روانشناسي سلامت تحصيل مي کنند، هيچ يک جذب بيمارستانها و کلينيک ها نمي شوند. لذا از نظام روانشناسي مجوز مي‌گيرند و در مطب، کار روانشناسي باليني انجام مي‌دهند در حالي که بايد در بيمارستان ها و مراکزي که به خدمات آنها بيشتر نياز است، مشغول به کار شوند.
چه درخواستي از دانشگاه براي توسعه اين رشته داريد؟
اولين درخواست ما اين است، مقطع دکترا رشته روانشناسي سلامت راه اندازي شود. براي جذب هيئت علمي هم به شدت به کمک دانشگاه نياز داريم. تعداد کم اساتيد باعث شده که ما نتوانيم، برنامه‌هاي باليني را به خوبي اجرا کنيم، به عنوان مثال قرارداد با بيمارستان شفا براي همکاري و اعزام دانشجو با همراهي اعضاء هيئت علمي به علت کمبود نيرو محقق نشد.
روانشناسي سلامت چه رابطه اي مي تواند با صنعت داشته باشد؟
در رابطه با صنعت، روانشناسان سلامت مي توانند در جلوگيري از مشکلات جسمي و ارتقاء سلامت شاغلان در صنعت کمک کنند، تا آن ها راهکارهاي مقابله با استرس را آموزش ببينند. هدف ما قاعدتاً برنامه هاي آموزشي کاربردي و مفيد براي جامعه همراه با توسعه علم و دانش در اين حوزه است.
گروه روانشناسي سلامت سه سال است ايجاد شده ولي با وجود اين عمر کوتاه و تعداد کم اعضاء هيئت علمي، با صنعت همکاري زيادي داشته از جمله با وزارت نفت و برخي از کارخانه ها. ولي با وجود اين شرايط اولويت بايد اين باشد که بتوانيم با مراکز تحت پوشش دانشگاه همکاري داشته باشيم.
به منظور آشنايي و فرهنگ سازي دانشجويان با اهداف دانشگاه نسل سوم چه اقداماتي انجام شده است؟
اگر فارغ التحصيلان دوره کارشناسي ارشد بخواهند به عنوان دانشجويان دانشگاه نسل سوم عمل کنند، بايد آموزش هاي خيلي عميق تري ببينند. برنامه‌ريزي ما اين است که حتماً بتوانيم دوره دکتراي روانشناسي باليني در سلامت داشته باشيم. اما محدوديت هايي که فارغ التحصيلان دوره کارشناسي ارشد دارند، از نظر کار باليني، پژوهشي و يا پايان‌نامه، خيلي آن ها را به اهدافي که دانشگاه نسل سوم دارد، نزديک نمي کند. در فکر اين هستيم که بتوانيم زودتر کاري کنيم که به اين هدف نزديک شويم و درس‌هايي را داشته باشيم که بتواند با اهداف دانشگاه نسل سوم هماهنگ باشد.
در دوران همه گيري کرونا گروه روانشناسي سلامت چه فعاليتي دارد؟
در اين مدت دانشکده در گروه روانشناسي باليني مشاوريني دارد که به بيماران کرونا خدمات مشاوره تلفني مي دهند و همچنين ما در جهت سياستگذاري انجام گرفته ازسوي دانشکده در اين شرايط حساس و اين اپيدمي که عموم جامعه با آن روبرو است، با توجه به ظرفيت هاي موجود همکاري هاي لازم را با مراکز درماني در اين خصوص انجام داديم و اين همکاري در مراکز مختلف به اشکال گوناگون با توجه به نياز و شرايط آنها و محدوديت و امکانات ما متغير بوده است.
براي آشنايي بيشتر با اين رشته تحصيلي و همچنين در ادامه معرفي گروه هاي آموزشي دانشگاه علوم پزشکي ايران با دکتر محمد کاظم عاطف وحيد؛ مدير گروه روانشناسي سلامت دانشکده علوم رفتاري و سلامت روان گفتگو کرديم.
آقاي دکتر لطفا در ابتدا گروه روانشناسي سلامت را معرفي کنيد؟
با تغييرنام انستيتو روانپزشکي تهران به دانشکده علوم رفتاري و سلامت روان در سال ???? و برنامه ريزي براي توسعه دانشکده، بعد از سالها که فقط يک رشته روانشناسي باليني داشتيم، سعي شد که رشته هاي ديگري هم اضافه شوند، از جمله رشته مطالعات اعتياد، رشته بهداشت روان، روانشناسي سلامت و همچنين رشته سالمندشناسي.
گروه روانشناسي سلامت در حال حاضر ?? دانشجو در مقطع کارشناسي ارشد دارد و درحال پذيرش دوره چهارم دانشجويان است. اعضاي هيات علمي آن سه نفر هستند و تلاش مي کنيم تا مقطع دکتراي اين رشته راه اندازي شود.
فارغ التحصيلان روانشناسي سلامت چه خدماتي را مي توانند، به مردم ارائه دهند؟
وظايف حرفه‌اي دانش آموختگان اين رشته عبارت است از تدوين برنامه براي مداخلات ارتقاء سلامت در سطوح مختلف جامعه، تدوين، برنامه ريزي و اجراي مداخلات پيشگيري از بيماري‌هاي جسمي و آسيب‌هاي رواني اجتماعي براي گروه‌هاي مختلفي که در معرض آسيب هاي جسمي، رواني و هيجاني هستند.
روانشناسان سلامت مي‌توانند بار بيماري‌ها را کم کنند. حضور روانشناسان سلامت در کادر درمان، کمک مي کند افراد با مشکلات جسمي، بهتر کنار بيايند و از اين بابت مراجعات به بيمارستانها و بار بيماري کم شود.
رشته روانشناسي سلامت چقدر در دنيا سابقه دارد؟
رشته روانشناسي باليني سلامت در دنيا از سال ???? به صورت رسمي به عنوان يک رشته مستقل معرفي شد. قبل از آن روانشناسان باليني در بخش‌هاي مختلف بيمارستانها کار مي‌کردند و هدف اين بود که بتوانند از علم و دانش خودشان در حوزه روانشناسي به بيماران خدمات ارائه کنند و از نقطه نظر روانشناختي و آموزش هايي که به آنها داده مي‌شود، بتوانند بهتر بر بيماري خود غلبه کنند چون مشخص شده که بين جسم و روان يک رابطه مستقيم وجود دارد و مشکلات روانشناختي و رواني ميتواند باعث بيماري‌هاي پزشکي بشود. به اين ترتيب روانشناسي سلامت کم کم رشته مستقلي شد و به عبارتي از دل روانشناسي باليني، روانشناسي سلامت بيرون آمد. البته در جاهاي مختلف مثلا انگليس پيش زمينه روانشناسي سلامت تحت عنوان روان شناسي پزشکي يا مديکال سايکولوژي وجود داشت.
وضعيت اين رشته در کشور ما چگونه است؟
با وجود اهميت اين مسئله هنوز بيمارستان هاي ما روانشناس سلامت ندارند، حتي حضور روانشناسان باليني هم کم رنگ است. اغلب روان پزشکان هم که مي توانند خدماتي ارائه بدهند، بيمارستان ها از خدمات آنها استفاده نمي کنند. به علاوه دانشجوياني که در دانشگاه هاي وزارت علوم در رشته روانشناسي سلامت تحصيل مي کنند، هيچ يک جذب بيمارستانها و کلينيک ها نمي شوند. لذا از نظام روانشناسي مجوز مي‌گيرند و در مطب، کار روانشناسي باليني انجام مي‌دهند در حالي که بايد در بيمارستان ها و مراکزي که به خدمات آنها بيشتر نياز است، مشغول به کار شوند.
چه درخواستي از دانشگاه براي توسعه اين رشته داريد؟
اولين درخواست ما اين است، مقطع دکترا رشته روانشناسي سلامت راه اندازي شود. براي جذب هيئت علمي هم به شدت به کمک دانشگاه نياز داريم. تعداد کم اساتيد باعث شده که ما نتوانيم، برنامه‌هاي باليني را به خوبي اجرا کنيم، به عنوان مثال قرارداد با بيمارستان شفا براي همکاري و اعزام دانشجو با همراهي اعضاء هيئت علمي به علت کمبود نيرو محقق نشد.
روانشناسي سلامت چه رابطه اي مي تواند با صنعت داشته باشد؟
در رابطه با صنعت، روانشناسان سلامت مي توانند در جلوگيري از مشکلات جسمي و ارتقاء سلامت شاغلان در صنعت کمک کنند، تا آن ها راهکارهاي مقابله با استرس را آموزش ببينند. هدف ما قاعدتاً برنامه هاي آموزشي کاربردي و مفيد براي جامعه همراه با توسعه علم و دانش در اين حوزه است.
گروه روانشناسي سلامت سه سال است ايجاد شده ولي با وجود اين عمر کوتاه و تعداد کم اعضاء هيئت علمي، با صنعت همکاري زيادي داشته از جمله با وزارت نفت و برخي از کارخانه ها. ولي با وجود اين شرايط اولويت بايد اين باشد که بتوانيم با مراکز تحت پوشش دانشگاه همکاري داشته باشيم.
به منظور آشنايي و فرهنگ سازي دانشجويان با اهداف دانشگاه نسل سوم چه اقداماتي انجام شده است؟
اگر فارغ التحصيلان دوره کارشناسي ارشد بخواهند به عنوان دانشجويان دانشگاه نسل سوم عمل کنند، بايد آموزش هاي خيلي عميق تري ببينند. برنامه‌ريزي ما اين است که حتماً بتوانيم دوره دکتراي روانشناسي باليني در سلامت داشته باشيم. اما محدوديت هايي که فارغ التحصيلان دوره کارشناسي ارشد دارند، از نظر کار باليني، پژوهشي و يا پايان‌نامه، خيلي آن ها را به اهدافي که دانشگاه نسل سوم دارد، نزديک نمي کند. در فکر اين هستيم که بتوانيم زودتر کاري کنيم که به اين هدف نزديک شويم و درس‌هايي را داشته باشيم که بتواند با اهداف دانشگاه نسل سوم هماهنگ باشد.
در دوران همه گيري کرونا گروه روانشناسي سلامت چه فعاليتي دارد؟
در اين مدت دانشکده در گروه روانشناسي باليني مشاوريني دارد که به بيماران کرونا خدمات مشاوره تلفني مي دهند و همچنين ما در جهت سياستگذاري انجام گرفته ازسوي دانشکده در اين شرايط حساس و اين اپيدمي که عموم جامعه با آن روبرو است، با توجه به ظرفيت هاي موجود همکاري هاي لازم را با مراکز درماني در اين خصوص انجام داديم و اين همکاري در مراکز مختلف به اشکال گوناگون با توجه به نياز و شرايط آنها و محدوديت و امکانات ما متغير بوده است.
کپی لینک کوتاه:
