بررسي‌هاي يک مطالعه بر روي بيش از ?? هزار خانوار ايراني نشان داده که مصرف فست فود در دوران قرنطينه در خانوارهاي ايراني به شدت کاهش يافته است. اگرچه ممکن است که اين اتفاق را خوشايند بدانيم؛ اما اين‌که چه غذاهايي جايگزين فست‌فودها در خانوارهاي ايراني شدند و همچنين پيامدهاي کلي سلامتي آن، نيازمند مطالعات بيشتري است.

به گزارش ايسنا، همه‌گيري بيماري کوويد-?? بسياري از کشورها را مجبور کرد تا براي کنترل شيوع بيماري، قرنطينه جزئي يا کامل برقرار کنند. اين قرنطينه‌ها، باعث محدوديت فعاليت بدني در فضاي باز و دسترسي به غذاهاي تازه شده و استرس رواني را افزايش داده است. همين موارد مي‌تواند بر عادات غذايي روزانه افراد تاثير بگذارد.
همچنين افراد ممکن است به دليل بيماري و استرس، ميل به مصرف «غذاهاي راحت» داشته باشند. اخبار ناخوشايند و برخي شايعات در مورد کوويد-?? مي‌تواند اضطراب، ترس و وحشت را در افراد تشديد کرده و ممکن است افراد براي مقابله با استرس، افسردگي و اضطراب و همچنين ايجاد احساس کاذب شادي، به سمت پرخوري و مصرف بيشتر غذاهاي پرکالري و قندي بروند. از سوي ديگر همه‌گيري ممکن است عادات غذايي مثبتي از جمله صرف زمان بيشتر براي پخت‌وپز و کاهش مصرف فست‌فودهاي ناسالم نيز به همراه داشته باشد. 
از آن‌جا که تاثير همه‌گيري بر رفتارهاي غذايي و انتخاب‌هاي غذايي افراد در جمعيت‌هاي مختلف مي‌تواند متفاوت باشد، پژوهشگران با انجام يک مطالعه تغييرات فراواني مصرف فست‌فود را در خانوارهاي ايراني در دوران قرنطينه، نسبت به قبل از همه‌گيري مورد بررسي قرار دادند و همچنين دلايل اين تغييرات را نيز در يک نمونه از کل کشور، ارزيابي کردند.
اين مطالعه بخشي از يک پيمايش توصيفي-تحليلي مقطعي در سراسر کشور بود که با استفاده از پرسش‌نامه الکترونيکي آنلاين انجام شد. اين پرسش‌نامه از ?? فروردين تا ششم ارديبهشت ???? که ايران در قرنطينه قرار داشت، تکميل شد. نامه‌اي رسمي از سوي اداره تغذيه جامعه وزارت بهداشت، به معاونت‌هاي بهداشتي و درماني و دفاتر تغذيه جامعه دانشگاه‌هاي علوم پزشکي کل استان‌هاي کشور ارسال شد و از آن‌ها درخواست شد که لينک پرسش‌نامه را از طريق کارکنان بهداشت و تغذيه استان در ميان جامعه تحت پوشش خدمات خود به اشتراک بگذارند. همچنين لينک پرسش‌نامه به صورت گسترده در شبکه‌هاي اجتماعي و پيام‌رسان‌هاي محبوب مانند تلگرام و واتساپ توزيع شد.
در مجموع ?? هزار و ??? خانوار از تمام استان‌هاي کشور پرسش‌نامه را تکميل کرده و وارد مطالعه شدند. ميانگين سني سرپرست خانوار ??.? سال و اندازه خانوار در بيش از ?? درصد از شرکت‌کنندگان سه نفر يا بيشتر بود. 
بيشترين و کمترين تعداد مشاغل سرپرستان خانوار به ترتيب شغل آزاد ( حدود ?? درصد) و بهورز (نزديک به سه درصد) بود. بررسي‌ها در خصوص سطح تحصيلات سرپرست خانوار نشان داد که تحصيلات زير ديپلم و کارداني به ترتيب بيشترين (?? درصد) و کمترين (?.? درصد) فراواني را داشتند.
يافته‌هاي اين مطالعه حاکي از اين بود که تغيير قابل توجه در دفعات مصرف فست‌فودها در طول قرنطينه کوويد-??، توسط حدود ??.? درصد از شرکت‌کنندگان گزارش شده است که از اين تعداد ??.? درصد کاهش يافته و تنها دو درصد از خانوارها مصرف فست‌فودها را افزايش داده‌اند.
در اين تحقيق مشخص شد که خانوارهايي که حداقل يک کودک زير پنج سال داشتند، کمتر احتمال داشت مصرف فست‌فودها را کاهش دهند. در حالي که خانوارهايي که درآمدشان در طول قرنطينه به طور چشم‌گيري کاهش يافته بود و در استان‌هاي محروم زندگي مي‌کردند، احتمال بيشتري داشت که فست‌فودها را کاهش داده يا از سبد غذايي‌شان حذف کنند.
طبق اين بررسي؛ در ميان افرادي که مصرف فست فود خود را کاهش داده بودند، حدود ?? درصد از آن‌ها فست‌فود را به طور کامل از سبد غذايي خود حذف کرده بودند. ترس از آلوده شدن فست‌فودها به ويروس کرونا و افزايش تعداد افراد در خانه، به ترتيب بيشترين و کم‌ترين دليل کاهش مصرف فست‌فودها بوده است.
برخلاف يافته‌ها اين تحقيق؛ در مطالعه‌اي در لهستان، خانواده‌هاي داراي فرزند و آن‌هايي که در منطقه‌اي با توليد ناخالص داخلي (GDP) بالاتر زندگي مي‌کنند، شانس بيشتري براي تبعيت از الگوي غذايي ناسالم داشتند. همچنين بررسي‌هاي گذشته نشان داده است که از دست دادن شغل و درآمد در نتيجه تعطيلي‌هاي دولتي، منجر به اثرات نامطلوب بر امنيت غذايي افراد آسيب‌پذير در کشورهاي کم درآمد و متوسط ??مي‌شود. به اين صورت که افراد فقير با صرف بيشتر درآمد براي غذاها، به سمت خريد ارزان‌ترين کالري‌ها مانند فست فودها مي‌روند که عموماً سرشار از کالري، چربي و قند هستند؛ اما از نظر مواد مغذي ضعيف هستند. ولي در بررسي کشور ما مشخص شد که کاهش درآمد، با کاهش مصرف فست‌فودها مرتبط است.
به گفته پژوهشگران اين تحقيق؛ از يافته‌هاي جالب توجه اين مطالعه اين است که همه‌گيري کوويد-??، جدا از همه جنبه‌هاي فاجعه‌باري که داشته، فرصتي غيرمنتظره براي تغذيه سالم فراهم کرده است. اگرچه کاهش مصرف فست‌فودهاي ناسالم به طور قطع مي‌تواند براي سلامتي مفيد باشد، اما جايگزين‌هاي اين غذاهاي محبوب نيز به همان اندازه مهم هستند که اين موضوع مستلزم مطالعات بيشتري است.
اين پژوهشگران معتقدند که اگرچه مصرف فست فودها در طول قرنطينه کاهش يافته است، اما مداخلات بهداشت عمومي مناسب براي حفظ اين روند کاهشي نه تنها در طول همه‌گيري، بلکه پس از اين دوره نيز مورد نياز است و همچنين مطالعات بيشتر براي ارزيابي چند جنبه از تغييرات مصرف فست فود و پيامدهاي آن ضروري است.
در انجام اين تحقيق؛ سميرا ربيعي، دلارام قدسي، مريم اميني، بهاره نيکويه، حميد راسخي و تيرنگ نيستاني؛ پژوهشگران انستيتو تحقيقات تغذيه‌اي و صنايع غذايي کشور دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي، اعظم دوست محمديان زهرا عبدالهي از مرکز تحقيقات بيماري‌هاي گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکي ايران و مينا مينائي، فرزانه صادقي قطب‌آبادي از گروه تغذيه جامعه معاونت بهداشت وزارت بهداشت، با يکديگر مشارکت داشتند.
يافته‌هاي اين مطالعه، ?? مهرماه سال جاري (?? اکتبر ????) به صورت مقاله علمي با عنوان «تغيير در مصرف فست فود در خانوارهاي ايراني در دوره قرنطينه ناشي از اورژانس ويروس کوويد-??، نظارت ملي غذا و تغذيه»  در نشريه Food Science & Nutrition منتشر شده و از طريق لينک زير قابل دسترسي است:
Changes in fast food intake in Iranian households during the lockdown period caused by COVID-?? virus emergency, National Food and Nutrition Surveillance