نشست خبري کمپين «حرف و گفت؛ پويش ملي روابط خانوادگي سالم»، امروز در دفتر سلامت رواني اجتماعي و اعتياد وزارت بهداشت برگزار شد. اين کمپين با مشارکت صندوق جمعيت سازمان ملل متحد و وزارت بهداشت و به دبيري دکتر اميرحسين جلالي ندوشن، روان‌پزشک اجتماعي شکل گرفته است. به گفته جلالي، اين پويش شامل مهارت‌هاي لازم براي ايجاد گفتگو، حل مساله، کاهش تعارض، رابطه موثر در درون خانواده و بازسازي مفهوم خانواده به عنوان يک چتر و عنصر قوام‌بخش است.

 در ابتداي اين نشست، دکتر بتول طايفي، رييس اداره سلامت اجتماعي دفتر سلامت رواني-اجتماعي و اعتياد وزارت بهداشت با بيان اينکه اين هفته با عنوان هفته ملي سلامت زنان و روز ?? مهرماه به نام زنان و سلامت اجتماعي در بحران کرونا نامگذاري شده است، گفت: «رويارويي با بحران پاندمي کويد ??، جهان را با تغييرات گسترده و عظيمي مواجه کرد که اين تغييرات در در تغيير ساختارهاي جوامع، باورها، رفتارها، روابط بين فردي و بين کشورها آنقدر تاثيرگذار بوده و هست که حتي امروز براي تفسير و توصيف پديده‌ها، تقسيم‌بندي زماني قبل و بعد از کرونا را داريم.»
او ادامه داد: «مواجهه با کرونا بيش از پيش اين موضوع را به همه مردم جهان و سياستگذاران عرصه سلامت يادآوري کرد که پرداختن به مساله سلامت صرفا پرداختن ابعاد فيزيکي و رواني افراد نيست، بلکه سلامت يک محصول اجتماعي است و شايد بهتر است بگوييم که سلامت يک محصول متاثر از وضعيت اقتصادي، اجتماعي و سياسي است. انسان سالم محور توسعه پايدار است و زنان بخش بزرگ، حساس، تاثيرگذار و کليدي در جوامعند. ارتقاي سلامت زنان در ابعاد مختلف، ارتقاي سلامت خانواده و نهايتا جامعه را به دنبال دارد.»

طايفي با بيان اينکه روابط اجتماعي مي‌تواند بر سلامت رواني- فيزيکي و حتي خطر مرگ افراد تاثير بگذارد، گفت: «در همه جوامع عوامل خطر سلامت اجتماعي در اين گروه جنسيتي مخصوصا در دوران کرونا تفزتيش يافته است. عواملي مانند فقر، بيکاري، زنان سرپرست خانوار، فشارهاي اقتصادي و خشونت هاي خانگي. در کشور ما هم اين موضوع متاثر از اين روند در دنياست و پرداختن به اين بخش از سلامت زنان و به دنبال آن خانواده‌ها، توجه ويژه‌اي را مي‌طلبد.»

او ادامه داد: «در پويش ملي روابط خانوادگي سالم، تلاش مي‌شود تا با حساس‌سازي جامعه براي پي بردن به اهميت مهارت‌هاي گفتگو، حل تعارض و کاهش نزاع درون خانواده، پيشگيري از خشونت خانگي و آشنايي با مصاديق خشونت خانگي، اهميت سلامت زنان بخصوص سلامت اجتماعي زنان در خانواده و دوام و کيفيت روابط خانوادگي مورد توجه قرار گيرد.»

در ادامه اين نشست آنلاين، دکتر شيرين احمدنيا، جامعه شناس و عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي با بيان اينکه وقتي صحبت از سلامت زنان مي‌شود، ناگزير از نوعي مقايسه زنان و مردان هستيم، گفت: «اينجاست که مفهومي با عنوان نابرابري جنسيتي در حوزه سلامت به ميان مي‌آيد. مي‌دانيم که زنان در مقايسه با مردان طول عمر بيشتري دارند. در سال ????، شاخص اميد به زندگي براي زنان در ايران، ?? سال و در مردان ?? سال بوده است. اما از نظر انواع شاخص‌هاي بيماري، مردان به ويژه در سال‌هاي ميانسالي بيمارترند.»

او ادامه داد: «اساسا در چرخه مراحل عمر، از نوزادي تا سالمندي، عواملي که سلامت زنان را تحت‌الشعاع قرار مي‌دهد با عوامل موثر بر مردان تفاوت‌هايي دارد: دلايل فرهنگي (تفکيک الگوها و نقش هاي جنسيتي)، دلايل زيستي (مقاوم بودن بيولوژيک زنان در جهت بقاي نسل). در مجموع به دليل تفاوت‌ها در نقش‌هاي اجتماعي شاهد اين هستيم که زنان بيشتر به بيماري‌هاي مزمن دچار مي‌شوند و مردان به بيماري‌هاي حاد. زنان به دليل تقسيم کار جنسيتي، بيشتر به کارهاي خانه‌داري، صنايع دستي و مشاغل با رده‌هاي پايين مي‌پردازند و فقدان قدرت تصميم‌گيري مشهود است و در مردان اشتغال مخاطره‌آميز در کارخانجات، کارگاه‌هاي ساختماني، يا مبارزه در جنگ‌ها، تصادفات رانندگي، شيوه گذران اوقات فراغت متفاوت و رفتارهاي سوء مصرف مواد، الکل و نظاير آن وجود دارد.»

احمدنيا با بيان اينکه زنان به عنوان گروه آسيب‌پذير شناسايي مي‌شوند، گفت: «زنان از نظر اجتماعي و اقتصادي محروم‌ترند و دسترسي‌شان به منابع قدرت و ثروت کمتر است. هرچند زنان نيمي از جمعيت را تشکيل مي‌دهند اما ما شاهد جايگاه نابرابرشان هستيم. چه در عرصه خصوصي يعني همان خانواده و چه در سپهر عمومي که شامل بازار اشتغال و مناصب سياسي و اقتصادي مي‌شود. زنان از نظر مفهومي در زمره گروه‌هاي در حاشيه‌اند. زنان طبق روال سنتي تحت حمايت مردانند اما امروزه بخش قابل توجهي از زنان را به عنوان زنان بي‌سرپرست يا بدسرپرست مي‌شناسيم که هزينه‌هاي بهداشتي و درماني‌شان برعهده خودشان است. بنابراين تمرکز اقدامات سلامت بهداشتي و رواني در بحران کرونا بايد روي اقشار آسيب‌پذير که زنان را هم شامل مي‌شود، باشد.»

در ادامه اين نشست، دکتر ماندانا بستاني مروي، دستيار تخصصي روانپزشکي دانشگاه علوم پزشکي ايران و عضو تيم علمي و اجرايي پويش ملي «حرف و گفت»، با بيان اينکه هفته سلامت زنان که با شعار روابط اجتماعي در بحران کرونا و مديريت اجتماعي در کشور در حال اجراست، گفت: «پويش رابطه خانودگي سالم که به طور مشترک با صندوق جمعيت سازمان ملل متحد و دفتر سلامت رواني و اجتماعي وزارت بهداشت و درمان در حال برگزاري است. اين پويش که قرار است از تاريخ يکم تا هفتم آذرماه به صورت سراسري در دانشگاه هاي علوم پزشکي کشور برگزار شود.»

در پايان اين نشست، دکتر اميرحسين جلالي ندوشن، روان‌پزشک اجتماعي و دبير پويش «حرف و گفت»، با بيان اينکه نام اين پويش که براي معرفي روابط اجتماعي سالم درايران شروع شده، امروز به صورت رسمي معرفي و رونمايي مي‌شود، گفت: «طبيعتا مدلي که ما انتخاب کرديم و تلاش وزارت بهداشت با همراهي و همکاري صندوق جمعيت سازمان ملل متحد، پاسخي به مساله و نياز اجتماعي حال حاضر کشور يعني وضعيت خانواده و وضعيت اختلال در ارتباط در بخش‌هاي مختلف جامعه به ويژه در خانواده است.»

او ادامه داد: «ما با اين واقعيت آماري و اجتماعي روبروييم که به عنوان نمونه طلاق در کشور رو به افزايش است. در تهران و شهرهاي بزرگ ديگر کشور کم کم به آمار يک طلاق به ازاي هر سه ازدواج مي‌رسيم. طبعا طلاق در وضعيت تفاهم، عشق، صميميت و دوستي رخ نمي‌دهد. علاوه بر عوامل اجتماعي و اقتصادي، از نقطه نظر وانشناختي، طلاق محصول تنازع، تعارض، خشونت و عدم گفتگو در خانواده است. پيمايش‌هاي ملي مختلف نشان مي‌دهند که خشونت در درون خانواده نتيجه عدم وجود يک ساختار قانونمند و روابط ساختارمند بين اعضاي خانواده است. به هر حال ما شاهد تحول در خانواده‌ها هستيم و فضايي که در گذشته پدر تعيين‌کننده بود به مرور در برخي شهرها تغيير کرده است و انتخاب‌هاي افراد مختلف از جمله مادر و فرزندان داراي اهميت شده است. اما همزمان شاهد به هم ريختن نقش‌ها و عدم گفتگو بر سر مسائل مختلف خانواده هستيم. نقش پدر به عنوان کسي که قبلا حرف اول و آخر را مي‌زد کمتر شده اما ساختار جايگزيني که بتواند نظام تصميم‌گيري را در خانواده مشخص کند، تعيين نشده است. وقتي قرار است نظام تصميم‌گيري در خانواده سيال باشد و همه جاي خودشان را داشته باشند، نيازمند عنصري چون گفتگو هستيم که افراد بتوانند حرفشان را بزنند و درباره مسائل مختلف صحبت کنند.»

جلالي گفت: «بر اساس داده‌هاي موجود، ما در کشور (در سطح اجتماعي و خانواده)، مي‌توانيم خشونت‌هاي اجتماعي و خشونت‌هاي درون خانواده را تا حدي مسئول عدم امکان براي گفتگو کردن بدانيم. پويش حرف و گفت، قرار است با تعيين ? روز مختلف و تهيه ? بسته محتوايي مختلف، اين امکان را فراهم کند تا اين بسته‌ها که شامل مهارت‌هاي لازم براي ايجاد گفتگو، حل مساله، کاهش تعارض، رابطه موثر در درون خانواده و بازسازي مفهوم خانواده به عنوان يک چتر و عنصر قوام‌بخش است در دانشگاه‌هاي مختلف و رسانه‌ها توزيع شود. طي ?? روز آينده اين محتواها توزيع خواهد شد. با توجه به محدوديت‌هاي بودجه‌اي و بيماري کرونا، اميدواريم که حداکثر استفاده از صداوسيما، شبکه‌هاي محلي، شبکه‌هاي اجتماعي، به کارگيري سازمان‌هاي مردم‌نهاد و گروه‌هاي محلي و ساير سازمان‌ها بتوانيم جمعيت بزرگي از کشور را با پيام‌هايمان آشنا کنيم. پيام اصلي هم گفتن و شنيدن در درون خانواده است. همچنين جشنواره عکس و کارتون هم در نظر گرفته شده تا مردم به صورت مستقيم در اين پويش شرکت داشته باشند تا صداي زنان، مردان و کودکان شنيده شود.»

او با بيان اينکه اين پويش، پويشي جنسيتي نيست، ادامه داد: «اين پويش تاکيد بر حقوق زنان، کودکان، سالمندان دارد اما به مردان هم نگاه برابر دارد. به مردان به عنوان عنصر تغيير نگاه مي‌شود که مي‌توانند براي تغيير شرايط خانواده موثر باشند. همکاري زنان و مردان در خانواده قطعا مي‌تواند ما را به شرايط بهتري برساند. اميدوارم بتوانيم قدمي موثر براي افزايش آگاهي عمومي برداريم.»

اين پويش را مي‌توانيد با هشتگ‌هاي #حرف‌گفت، گفتگو به جاي خشونت و گفت‌وشنود در شبکه‌هاي اجتماعي دنبال کنيد.
منبع خبر آنلاين