محققان کشور مطرح کردند
سواد غذايي پايين در کودکان دبستاني
محققان کشور مطرح کردند
سواد غذايي پايين در کودکان دبستاني
سواد غذايي پايين در کودکان دبستاني
سواد غذايي، نوع خاصي از دانش و مهارت‌ها است که نقش ويژه اي در سلامت فرد و جامعه دارد. اما بررسي‌هاي محققان کشور نشان مي‌دهد که درباره مجهز کردن کودکان دبستاني به اين نوع سواد، کاستي‌هاي زيادي در کتب درسي وجود دارد.
سواد غذا و تغذيه مجموعه اي از دانش، مهارت و رفتارهاي مورد نياز براي برنامه ريزي، مديريت، انتخاب، تهيه و خوردن غذا در جهت برآوردن نيازها و انتخاب‌هاي درست تغذيه اي است. ارتقاي سواد غذا و تغذيه به عنوان يک عامل کليدي در انتخاب‌هاي غذايي سالم و تداوم الگوي تغذيه اي صحيح و درنتيجه پيشگيري از بيماري‌هاي غير واگير، موردتوجه قرار دارد. از آنجا که رفتارهاي تغذيه اي از مراحل اوليه زندگي شکل مي‌گيرند، دوران کودکي و نوجواني، دو دوره کليدي براي اصلاح عادات غذايي محسوب مي‌شوند.
امروزه به اعتقاد پژوهشگران با شيوع روزافزون چاقي و عادات غذايي نامطلوب و همچنين فعاليت بدني ناکافي در کودکان و نوجوانان، ارتقاي سواد غذا و تغذيه و طراحي برنامه‌هاي مدون و دقيق در راستاي توسعه مهارت‌هاي غذا و تغذيه به عنوان يک اولويت مطرح است. در ايران، با توجه به نظام آموزشي متمرکز، يکي از بسترهاي مهم براي اعمال مداخلات مؤثر، نظام آموزش رسمي و کتاب‌هاي درسي مدارس است. در نظام‌هاي آموزشي متمرکز، کتاب درسي به عنوان محصول فرايند برنامه ريزي درسي از اهميت ويژه اي برخوردار است و نقش مهمي در تأمين اهداف آموزشي و پرورشي ايفا مي‌کند.
تيمي پژوهشي از دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي، دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکي ايران درباره اين موضوع، پژوهشي را انجام داده‌اند که نتايج آن را اخيراً «مجله علوم تغذيه و صنايع غذايي ايران» منتشر کرده است. آن‌ها در اين تحقيق، به بررسي علمي ميزان توجه به سواد غذا و تغذيه در کتاب‌هاي درسي دوره ابتدايي پرداخته‌اند.
در اين پژوهش توصيفي، محققان با استفاده از تکنيک تحليل محتوا، کليه کتاب‌هاي درسي دوره ابتدايي از پايه اول تا ششم را به دقت بررسي کرده و محتواي آن‌هارا از لحاظ مقوله‌هاي سواد غذا و تغذيه، در حيطه‌هاي شناخي،مهارتي و ارزشي-نگرشي ارزيابي کرده‌اند.
يافته‌هاي اين محققان نشان مي‌دهد که به مقوله‌هاي مهارتي و مقوله‌هاي ارزشي- نگرشي سواد غذا و تغذيه در کتاب‌هاي درسي مقطع ابتدايي به طور مؤثر و کاربردي پرداخته نشده است و محتواي موجود از نظر مطابقت با مؤلفه‌هاي اصلي سواد غذا و تغذيه و نيازهاي دانش‌آموزان نياز به بازنگري جدي دارد.
نسرين اميدوار، پژوهشگر دانشکده علوم تغذيه و صنايع غذايي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي و همکارانش در اين باره مي گويند: «بررسي‌هاي ما نشان مي‌دهند که مهارت‌هايي نظير سواد رسانه، تحليل برچسب تغذيه‌اي و مهارت‌هاي تعاملي و تحليلي، همچنين مقوله‌هاي ارزشي مانند گرايش‌ها و ارزش‌هاي تغذيه‌اي و رعايت مسائل فرهنگي و اجتماعي مرتبط با غذا از مهم‌ترين مؤلفه‌هاي سواد غذا و تغذيه هستند که در کتب درسي مدارس مغفول مانده‌اند».
به گفته آن‌ها، «شواهد محدود موجود نشان مي‌دهند که ميزان سواد غذا و تغذيه اي دانش آموزان مي‌تواند سلامت آن‌ها را تحت تأثير قرار دهد و در اين ميان، محتواي کتاب‌هاي درسي مي‌تواند با ارائه پيام‌هاي آموزشي مناسب و هدايت آموزش به سمت روش‌هاي تجربي، بر فرهنگ تغذيه اي آنان تأثيرگذار باشد».
بر اين اساس، با توجه به اهميت نقش تغذيه در زندگي و پي ريزي جامعه اي سالم، فعال و پويا و ايجاد عادات غذايي سالم از همان اوايل کودکي،لازم است به محتواي کتاب‌هاي درسي اعم از متن، پرسش و تصاوير با نگاه دقيق تر و عميق تري در برنامه درسي ملي توجه شود.
طبق نظر اميدوار و همکارانش، «همچنين، نظر به تناسب حجم کتاب‌ها با ساعات آموزشي، فارغ از کتاب‌هاي درسيلازم است روش‌هاي ديگر آموزش، مانند تشکيل کارگاه‌هاي آموزشي و يا جلسات مشترک با انجمن اوليا و مربيان در اين حوزه مورد توجه و تأکيد قرار گيرد».
بدون ترديد، توجه به يافته‌هاي چنين پژوهش‌هاي ارزشمندي توسط والدين و مسئولان امر مي‌تواند در بهبود شرايط تغذيه اي آحاد کشور از سنين پايين، نقش عمده اي بازي کرده و جامعه را به سوي سلامت بدني و ذهني رهنمون شود.
منبع: ايسنا
امروزه به اعتقاد پژوهشگران با شيوع روزافزون چاقي و عادات غذايي نامطلوب و همچنين فعاليت بدني ناکافي در کودکان و نوجوانان، ارتقاي سواد غذا و تغذيه و طراحي برنامه‌هاي مدون و دقيق در راستاي توسعه مهارت‌هاي غذا و تغذيه به عنوان يک اولويت مطرح است. در ايران، با توجه به نظام آموزشي متمرکز، يکي از بسترهاي مهم براي اعمال مداخلات مؤثر، نظام آموزش رسمي و کتاب‌هاي درسي مدارس است. در نظام‌هاي آموزشي متمرکز، کتاب درسي به عنوان محصول فرايند برنامه ريزي درسي از اهميت ويژه اي برخوردار است و نقش مهمي در تأمين اهداف آموزشي و پرورشي ايفا مي‌کند.
تيمي پژوهشي از دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي، دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکي ايران درباره اين موضوع، پژوهشي را انجام داده‌اند که نتايج آن را اخيراً «مجله علوم تغذيه و صنايع غذايي ايران» منتشر کرده است. آن‌ها در اين تحقيق، به بررسي علمي ميزان توجه به سواد غذا و تغذيه در کتاب‌هاي درسي دوره ابتدايي پرداخته‌اند.
در اين پژوهش توصيفي، محققان با استفاده از تکنيک تحليل محتوا، کليه کتاب‌هاي درسي دوره ابتدايي از پايه اول تا ششم را به دقت بررسي کرده و محتواي آن‌هارا از لحاظ مقوله‌هاي سواد غذا و تغذيه، در حيطه‌هاي شناخي،مهارتي و ارزشي-نگرشي ارزيابي کرده‌اند.
يافته‌هاي اين محققان نشان مي‌دهد که به مقوله‌هاي مهارتي و مقوله‌هاي ارزشي- نگرشي سواد غذا و تغذيه در کتاب‌هاي درسي مقطع ابتدايي به طور مؤثر و کاربردي پرداخته نشده است و محتواي موجود از نظر مطابقت با مؤلفه‌هاي اصلي سواد غذا و تغذيه و نيازهاي دانش‌آموزان نياز به بازنگري جدي دارد.
نسرين اميدوار، پژوهشگر دانشکده علوم تغذيه و صنايع غذايي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي و همکارانش در اين باره مي گويند: «بررسي‌هاي ما نشان مي‌دهند که مهارت‌هايي نظير سواد رسانه، تحليل برچسب تغذيه‌اي و مهارت‌هاي تعاملي و تحليلي، همچنين مقوله‌هاي ارزشي مانند گرايش‌ها و ارزش‌هاي تغذيه‌اي و رعايت مسائل فرهنگي و اجتماعي مرتبط با غذا از مهم‌ترين مؤلفه‌هاي سواد غذا و تغذيه هستند که در کتب درسي مدارس مغفول مانده‌اند».
به گفته آن‌ها، «شواهد محدود موجود نشان مي‌دهند که ميزان سواد غذا و تغذيه اي دانش آموزان مي‌تواند سلامت آن‌ها را تحت تأثير قرار دهد و در اين ميان، محتواي کتاب‌هاي درسي مي‌تواند با ارائه پيام‌هاي آموزشي مناسب و هدايت آموزش به سمت روش‌هاي تجربي، بر فرهنگ تغذيه اي آنان تأثيرگذار باشد».
بر اين اساس، با توجه به اهميت نقش تغذيه در زندگي و پي ريزي جامعه اي سالم، فعال و پويا و ايجاد عادات غذايي سالم از همان اوايل کودکي،لازم است به محتواي کتاب‌هاي درسي اعم از متن، پرسش و تصاوير با نگاه دقيق تر و عميق تري در برنامه درسي ملي توجه شود.
طبق نظر اميدوار و همکارانش، «همچنين، نظر به تناسب حجم کتاب‌ها با ساعات آموزشي، فارغ از کتاب‌هاي درسيلازم است روش‌هاي ديگر آموزش، مانند تشکيل کارگاه‌هاي آموزشي و يا جلسات مشترک با انجمن اوليا و مربيان در اين حوزه مورد توجه و تأکيد قرار گيرد».
بدون ترديد، توجه به يافته‌هاي چنين پژوهش‌هاي ارزشمندي توسط والدين و مسئولان امر مي‌تواند در بهبود شرايط تغذيه اي آحاد کشور از سنين پايين، نقش عمده اي بازي کرده و جامعه را به سوي سلامت بدني و ذهني رهنمون شود.
منبع: ايسنا
کپی لینک کوتاه:
