ایمنی غذا؛خط باریک بین سلامت و بیماری
با رشد تهدیدات پنهان در زنجیره غذایی، ایمنی غذا بیش از هر زمان دیگری به مسئله‌ای جهانی بدل شده است. روز جهانی ایمنی غذایی، فرصتی برای بازنگری در باورهای رایج و تأکید بر مسئولیتی است که از مزرعه تا سفره، تضمین سلامت جامعه را بر دوش می‌کشد؛ جایی که کوچک‌ترین غفلت می‌تواند هزینه‌ای بزرگ در پی داشته باشد.
بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی WHO، سالانه حدود ۶۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان به بیماری‌های ناشی از غذا دچار می‌شوند که این بیماری‌ها منجر به ۴۲۰ هزار مرگ می‌شود. این آمارها بیانگر اهمیت رعایت اصول بهداشتی و استانداردهای ایمنی غذا در تمامی مراحل زنجیره تأمین، از مزرعه تا سفره است.
خطرات نهفته در غذا
بر پایه گزارش‌های FAO و کدکس آلیمنتاریوس، خطرات غذایی به سه دسته عمده خطرات بیولوژیکی مانند باکتری‌ها (نظیر سالمونلا و اشرشیا کلی)، ویروس‌ها (مانند نوروویروس) و انگل‌ها؛ خطرات شیمیایی شامل باقی‌مانده آفت‌کش‌ها، فلزات سنگین، داروهای دامپزشکی و سموم قارچی و خطرات فیزیکی ناشی از وجود اجسام خارجی نظیر شیشه و فلز در غذا تقسیم می‌شوند.
مقامات بهداشتی تأکید دارند که کنترل این خطرات در تمام مراحل تولید، فرآوری، حمل‌ونقل و عرضه غذا ضروری است.
اصول طلایی ایمنی غذا
سازمان جهانی بهداشت، پنج اصل کلیدی برای تضمین ایمنی غذا را معرفی کرده است:
1. رعایت بهداشت فردی و محیطی
2. جلوگیری از آلودگی متقاطع بین غذاهای خام و پخته
3. پخت کامل غذا تا نابودی میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا
4. نگهداری غذا در دمای مناسب
5. استفاده از آب و مواد خام سالم
اجرای این اصول می‌تواند نقش مؤثری در کاهش بار بیماری‌های ناشی از غذا ایفا کند.
مدیریت ایمنی غذا در صنایع
در بخش صنعتی، استفاده از سیستم‌های مدیریت ایمنی مانند HACCP (تحلیل خطر و نقاط کنترل بحرانی) و استاندارد بین‌المللی ISO 22000 به‌عنوان ابزارهای پیشگیرانه شناخته می‌شود. این سیستم‌ها با شناسایی و کنترل نقاط بحرانی در فرآیند تولید غذا، نقش مهمی در کاهش خطرات ایفا می‌کنند. همچنین، رعایت اصول GMP (روش‌های تولید خوب) در صنایع غذایی الزامی است تا از آلودگی‌های احتمالی جلوگیری شود.
چالش‌های نوظهور در ایمنی غذا
کارشناسان هشدار می‌دهند که ظهور چالش‌های جدیدی مانند مقاومت میکروبی ناشی از مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها در دامداری، تغییرات اقلیمی و تولید غذاهای نوظهور (مانند غذاهای اصلاح‌شده ژنتیکی و نانوغذاها) ضرورت بازنگری در سیاست‌ها و نظارت‌های بهداشتی را بیشتر کرده است.
بر اساس گزارش FAO، تغییرات اقلیمی می‌تواند شرایط رشد و تکثیر عوامل بیماری‌زا در زنجیره غذایی را تسهیل کند و در نتیجه، خطرات جدیدی برای ایمنی غذا به وجود آورد.
باورهای نادرست درباره ایمنی غذا
در کنار اقدامات پیشگیرانه، آموزش عمومی و اصلاح باورهای غلط درباره ایمنی غذا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بر این اساس، سازمان جهانی بهداشت (WHO)، سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) و وزارت بهداشت با انتشار اینفوگرافیکی به بررسی برخی باورهای رایج و نادرست پرداخته‌اند.
ایمنی غذا نه تنها ضامن سلامت فردی، بلکه عامل حیاتی در حفظ امنیت غذایی و توسعه پایدار جوامع است. نهادهای بین‌المللی تأکید دارند که تضمین غذای سالم نیازمند همکاری گسترده میان دولت‌ها، صنایع، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان است. ارتقای سطح آگاهی عمومی، اجرای استانداردهای جهانی و استفاده از فناوری‌های نوین، از جمله راهکارهای اصلی برای دستیابی به این هدف محسوب می‌شوند.
کپی لینک کوتاه:
نظر دهید