به گزارش روابط عمومی دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی ایران، دکتر فرشته پیروز، درخصوص رفع بی اشتهایی مادران باردار در طب ایرانی عنوان کرد: اختلالات اشتها یکی از چالش‌های شایع در دوران بارداری است که می‌تواند نگرانی‌هایی برای مادر و تیم درمانی ایجاد کند. هرچند در بسیاری از موارد این بی‌اشتهایی موقتی بوده و نیاز به درمان خاصی ندارد، اما در برخی شرایط، به‌ویژه در صورت تداوم یا شدت علائم، ممکن است سلامت مادر و جنین را تحت تأثیر قرار دهد. شناخت علل این مشکل و راهکارهای مؤثر برای مدیریت آن، از جمله نیازهای اساسی مراقبت دوران بارداری است.

بی‌اشتهایی بیشتر در سه‌ماهه اول بارداری دیده می‌شود و گاهی با ویار یا تغییرات هورمونی همراه است. در بارداری‌هایی که جنین دختر است، این حالت شایع‌تر گزارش شده. اگرچه این وضعیت معمولاً خودبه‌خود در سه‌ماهه دوم بهبود می‌یابد، اما تغذیه ناکافی در این دوره می‌تواند زمینه‌ساز اختلالات رشدی در جنین شود.

از منظر طب نوین، اشتها فرآیندی پیچیده است که توسط مغز، هورمون‌ها، دستگاه گوارش و فاکتورهای محیطی و ژنتیکی کنترل می‌شود. احساس گرسنگی معمولاً با کاهش قند، اسیدهای آمینه یا چربی خون تحریک می‌شود و بدن به‌صورت خودکار میل به غذا پیدا می‌کند. تعادل انرژی در این فرآیند اهمیت زیادی دارد، زیرا اختلال در آن می‌تواند منجر به سوءتغذیه یا اضافه‌وزن شود.

در طب سنتی ایران نیز نگاه جامعی به اشتها وجود دارد. اشتها حاصل همکاری قوای طبیعی (معده و گوارش)، نفسانی (مغز و اعصاب) و حیوانی (قلب و گردش خون) دانسته شده است. مزاج فرد، وضعیت اخلاط چهارگانه، و شرایط بدن در تعیین کیفیت اشتها نقش دارند. حکمای طب سنتی اختلالات اشتها را به عنوان علامت تشخیصی بیماری‌ها در نظر می‌گرفتند و آن را به سه دسته افزایش، کاهش و فساد اشتها تقسیم می‌کردند. از دیدگاه آنان، زمانی که بدن دوباره به غذا نیاز پیدا می‌کند، موادی مانند سودا به دهانه معده رسیده و احساس گرسنگی ایجاد می‌شود. قطع قاعدگی، زیاد نوشیدن آب به عنوان یک عادات تغذیه ‏ای، ترشحات پشت حلق، خواب نامناسب، بیماری های عفونی و ... از جمله عواملی که بروز بی اشتهایی را در مادران باردار افزایش می دهد. 

برای بهبود اشتها در دوران بارداری توصیه های ساده زیر را می توان به کار برد:

• ورزش ملایم روزانه مانند پیاده‌روی، با کفش و پوشش مناسب
• پرهیز از غذاهای خیلی شیرین یا خیلی چرب
• مصرف مواد غذایی با طعم ملس ملایم مانند رب سیب و انار و انواع لواشک های خانگی
• استفاده از فرآورده‌های میوه به مثل مربا، رب یا چای به
• مصرف گلقند و سکنجبین برای تقویت معده و کاهش تمایل به مواد غیرخوراکی
• خوردن غذاهای زود‌هضم و لطیف مانند گوشت پرندگان کوچک و بره
• کشمش و مویز بدون هسته، پسته شور یا نشاسته تفت‌داده‌شده هم می تواند میل به خاک خوردن را کم کرده و اشتها را افزایش دهد. 

توجه به بیماری های زمینه ای در مادر باردار از جمله دیابت در چیدمان غذایی بسیار مهم است.