استاديار دانشگاه علوم پزشکي ايران :  تشخيص زود هنگام اختلال کم تواني و ناتواني ذهني مي تواند از عوارض جبران ناپذير آن پيشگيري نمايد. 

به گزارش روابط عمومي دانشگاه؛ دکتر سمانه کرمعلي اسماعيلي؛ عضو هيئت علمي دانشکده توانبخشي دانشگاه علوم پزشکي ايران ضمن گراميداشت روز کم تواني ذهني (30تير ماه) عنوان کرد: دوران کودکي ، بهترين زمان براي انجام مداخلات لازم جهت بهبود عملکرد مغز است و عدم استفاده از اين فرصت طلايي ، عوارض جبران ناپذيري را به همراه دارد. اين اختلال در رشد مغز است که باعث مي شود مغزکارآمدي مناسب نداشته باشد و فرد نتواند از توان هوشي و ذهني و خود به درستي استفاده نمايد.
دکتر اسماعيلي  بيان کرد: معمولاً اين اتفاق قبل از ?? سالگي مي افتد و فرد در تمام طول سال هاي زندگي خود توانمندي‌هاي رشد متناسب با سن را ندارد و در اصطلاح گفته مي شود رفتار تطابقي ندارد .
وي افزود : تشخيص اصلي اين اختلال با انجام تست هاي استاندارد هوشي انجام مي شود و افرادي که بهره هوشي آنها کمتر از ?? باشد دچار اين اختلال هستند.
استاديار دانشگاه علوم پزشکي ايران اظهارکرد: اين افراد چه در کودکي چه در بزرگسالي داراي مشکلات شناختي شديد در حافظه، ادراک، توانايي گفتار و زبان ، مهارت ارتباط برقراري با ديگران،هماهنگي و مهارت هاي حرکتي هستند.
عضو هيئت علمي دانشکده توانبخشي خاطر نشان کرد: آمارهاي دنيا نشان مي‌دهد که 85 درصد اين افراد در طيف خفيفي از اختلال قرار دارند ،  10 درصد در طيف متوسط ، 4درصد در طيف شديد و يک درصد در طيف عميق مي باشند.
وي گفت: بسته به بهره هوشي افراد وضعيت زندگي آنها متفاوت است ؛ براي مثال در نوع عميق افراد گفتار خاصي ندارند و از همه جهت وابسته اند ولي در نوع خفيف افراد مي توانند مهارت هاي لازم را فرا بگيرند و صحبت نمايند و در نوع متوسط آن هم مي‌توانند با حضور يک ناظر شغلي براي خود داشته باشند .
دکتر اسماعيلي تصريح کرد: به طور کلي مي توان گفت کيفيت زندگي آنها با بقيه متفاوت است لذا بايد يکسري مراقبت هاي بهداشتي درماني براي آنها فراهم شود .
لازم به ذکر است اين اختلال يک بيماري نيست که روزي تمام شود بلکه مشکلي است که در طول زندگي وجود دارد و فرد نيازبه مراقبت و توانبخشي دارد .



-    شايع ترين علل اختلالات ذهني :
عضو هيئت علمي دانشگاه افزود: علل بروز اين اختلال متنوع است و حداقل پانصد علت براي آن تعيين شده است ؛ شايع‌ترين علت مربوط به سندروم هاي ژنتيکي از قبيل سندروم ‌داون، ايکس شکننده و الکل جنيني مي باشد.
 گفتني است ?? درصد از اختلالات ناتواني ذهني مربوط به همين عوامل ژنتيکي است البته علل ديگري هم مي‌تواند در بروز اين اختلال نقش داشته باشد اختلالات مربوط به قبل از تولد؛مثل: اختلالات متابوليک و عفونت هاي مادر و علل بعد از تولد ؛مانند آسيب هاي مغزي، بيماري زردي و عفونت خوني .
همچنين علل مربوط به سبک زندگي نظير مصرف مواد مخدر ، امواج تلفن همراه، آلاينده‌ها و سطح سواد اجتماعي و اقتصادي والدين .
دکتر اسماعيلي تاکيد کرد:اگر خيلي از اين اختلالات ذهني به موقع و در زمان نوزادي تشخيص داده شود مي توان از عوارض جبران ناپذير جلوگيري کرد که اين کاردر مراکز غربالگري و جامع تکامل انجام مي‌شود و هرچه مراقبت و خدمات توانبخشي بيشتر باشد ، صدمات کمتري دارد. 
-    ارائه خدمات در دانشکده توانبخشي :
وي اظهار داشت: در دانشکده توانبخشي از ابعاد مختلف نياز به افراد خدمات ارائه مي‌شود؛ در زمينه هاي کار درماني گفتار درماني ،شنوايي شناسي و بينايي سنجي .
ايشان با اشاره به اين نکته که در دانشکده توانبخشي و کلينيک هاي تابعه ودر ابعاد آموزشي پژوهشي و کارآموزي به اختلال ناتواني ذهني در دانشکده توانبخشي و کلينيک هاي تابعه پرداخته مي‌شود ؛ اگر افراد نياز به خدمات سرپايي داشته باشند به کلينيک ها و بيمارستان ها ارجاع داده مي‌شوند البته بايد توجه داشت خيلي از اين افراد مستعد اختلالات روانپزشکي از جمله اختلالات رفتاري پرخاشگري هستند و نياز به دارو درماني و بستري دارند .
-    راه اندازي مرکز جامع تکامل:
دکتر اسماعيلي از راه اندازي مرکز جامع تکامل با همکاري بيمارستان کودکان حضرت علي اصغر (ع) خبر داد و آن را گامي موثر در تشخيص زودهنگام نوزادان که داراي اختلالات ذهني هستند برشمرد .

-    اهميت شناسايي زود هنگام: 
استاد دانشگاه ايران بيان داشت: انجام مداخلات در دوران خردسالي مي‌تواند عملکرد مغز را بهبود ببخشد ؛ اگر از دوران طلايي کودکي به درستي استفاده نشود امکان درمان در بزرگسالي هم وجود ندارد در واقع اهميت شناسايي زودهنگام اين اختلال در ارتقاء توانمندي‌هاي افراد تاثير مثبت دارد و هر چه اين بيماري خفيف و متوسط باشد اقدامات درماني در مورد آن موثرتراست ، در اين طيف فرد مي‌تواند در جامعه حضور يابد، فعاليت نمايد و زندگي مستقل داشته باشد و هر چه به سمت طيف شديد و عميق پيش رود نتايج درماني آن در حد مراقبت هاي شخصي و بهداشتي مي باشد و در همين حد بايد انتظار تغيير داشته باشيم.
وي ادامه داد:  خيلي اوقات به خاطر مسائل شديد رفتاري وخودآزاري ضروري است  فرد به مراکز شبانه روزي انتقال يابد تا بتوان با اقدامات درماني مناسب رفتارهاي شخص مديريت شود.
-    شرايط خاص براي افراد ناتوان ذهني در بحران کرونا: 
عضو هيئت علمي دانشگاه اعلام داشت : با شيوع کرونا شرايط براي افراد ناتوان ذهني و خانواده‌هاي آنها خاص تر شده است، جلسات درماني و توانبخشي کنسل گرديده و خانواده ها در کنترل رفتار آنها با مشکل مواجه شدند.
همچنين به دليل درک پايين افراد کم توان و ناتوان براي رعايت مسائل بهداشتي ، امکان ابتلا به بيماري کرونا بيشتر است، لذا نظارت بيشتر از سوي خانواده ها در شرايط فعلي ضروري است .
دکتر اسماعيلي ذکر کرد:  در اين راستا  تيم درمان دانشکده هم از طريق فضاي مجازي خدمات درماني و آموزش هاي لازم را ارائه مي نمايند تا خلاء جلسات حضوري جبران شود.

تهيه خبر : رهنورد