به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی ایران؛ در مسیر نورانی اربعین، جایی که دل‌ها به سوی کربلا روانه می‌شوند، سلامت میلیون‌ها زائر، در کنار شور و عشق حسینی، به دغدغه‌ای مهم برای نظام سلامت کشور بدل شده است. تجمعی که بزرگ‌ترین اجتماع بشری جهان لقب گرفته، نیازمند ساختاری علمی، هماهنگ و چندبُعدی برای تأمین سلامت جسمی و روانی شرکت‌کنندگان است.

کنگره بین‌المللی سلامت در اربعین، پاسخ جامعه پزشکی ایران به این نیاز پیچیده و انسانی است؛ پلی میان ایمان و علم که از سال ۱۴۰۱ تاکنون چهار دوره آن برگزار شده و اکنون در آستانه پنجمین دوره قرار دارد.

این رویداد که به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار می‌شود، از ابتدا با هدف تحلیل علمی شرایط ویژه اربعین و تبدیل دانش به اقدام عملی شکل گرفت. موضوعاتی چون بهداشت عمومی، سلامت روان، تغذیه، مدیریت بحران و به‌ویژه فناوری‌های نوینی مانند هوش مصنوعی، در کانون مباحث این کنگره قرار دارد. دکتر فرنقی‌زاد دبیر اجرایی این کنگره اعلام کرده است که تا کنون بیش از ۳۰۰ مقاله به دبیرخانه ارسال شده و حضور ۲۴ مهمان خارجی از ۶ کشور، نشان از تثبیت جایگاه بین‌المللی این رویداد دارد.

میرصفا: به دنبال کم شدن چالش‌های بهداشتی در مبادی مرزی هستیم

دکتر میرصفا، دبیر کمیته علمی کنگره، با نگاهی راهبردی به ماهیت این گردهمایی بزرگ انسانی می‌گوید: «ما با مسئله‌ای روبه‌رو هستیم که جمعیت، سلامت، فرهنگ و زیرساخت را به‌طور درهم‌تنیده درگیر می‌کند. مدیریت سلامت در اربعین صرفاً اجرای دستورالعمل نیست؛ نیازمند تحلیل، برنامه‌ریزی و پاسخ‌های علمی مبتنی بر شواهد است. کنگره سلامت در اربعین تلاش دارد این شناخت را عمیق‌تر کند و از دل آن، راهکارهای کاربردی برای نهادهای مسئول استخراج کند.»

او با اشاره به تجربه سال‌های گذشته می‌افزاید: از بحران‌های بهداشتی در مرز مهران تا چالش امدادرسانی در مسیر نجف تا کربلا، بارها دیده‌ایم که نبود چارچوب علمی موجب فرسایش منابع می‌شود. هدف ما این است که مقالات و مطالعات این کنگره، به پروتکل‌های اجرایی تبدیل شوند؛ نه صرفاً اسناد بایگانی‌شده.

وی همچنین بر ضرورت نگاه جامع به سلامت زائران از مراقبت‌های اولیه گرفته تا سلامت روان، از تغذیه تا کنترل دارویی، از آموزش مواکب تا هوشمندسازی خدمات تاکید دارد.

از سوی دیگر به نظر می‌رسد یکی از برجسته‌ترین محورهای پنجمین کنگره، تمرکز ویژه بر کاربرد هوش مصنوعی در سلامت اربعین است. سال گذشته نخستین رویداد تخصصی در این زمینه با مشارکت ۵۰ شرکت برگزار شد که در آن ۱۳ طرح به مرحله داوری رسید و ۴ طرح منتخب معرفی شدند. امسال، این روند با تأکید بر اجرایی‌سازی طرح‌ها ادامه دارد.

فناوری هوش مصنوعی در خدمت سلامت زائرین اربعین

دکتر بتول مهرشاد، دبیر کمیته هوش مصنوعی کنگره، در این باره می‌گوید: «هدف ما، رساندن ایده به اجراست؛ از طرح‌های دانش‌بنیان تا پروژه‌های دانشگاهی. کمیته ما بنا دارد خروجی‌هایی ارائه دهد که تا زمان اربعین، دست‌کم ۸۰ تا ۱۰۰ درصد عملیاتی شده باشند. در همین راستا، طراحی یک سوپر اپلیکیشن ویژه زائران در دستور کار است که خدمات متنوع و برخط سلامت را در اختیار آن‌ها قرار دهد.»

او همچنین به روند مثبت همکاری دانشگاه‌ها و نهادهای فناور اشاره می‌کند که می‌تواند این ایده‌ها را به راهکارهای ملموس تبدیل کند.

در کنار این نوآوری‌ها، سال گذشته با حمایت دکتر پازوکی دبیر علمی کنگره سلامت در اربعین، نخستین مجله تخصصی سلامت در تجمعات انسانی راه‌اندازی شد؛ نشریه‌ای که نه‌تنها موجب مستندسازی تجربه ایرانی شد، بلکه با الگوبرداری کشورهایی از منطقه، به جریان‌ساز علمی فراتر از مرزها تبدیل شده است.

پنجمین کنگره بین‌المللی سلامت در اربعین، مرز یک گردهمایی علمی را پشت سر گذاشته و زمینه‌ای برای تبدیل تجربه‌های میدانی به راهکارهای نظام‌مند فراهم کرده است. این رویداد، پیوند علم با خدمت را در بستر گسترده‌ترین تجمع انسانی جهان ممکن کرده است.

تمرکز بر رویکردهای بین‌رشته‌ای، از سلامت روان و بهداشت محیط تا هوش مصنوعی و نوآوری‌های فناورانه، افق‌های جدیدی را در مدیریت علمی سلامت گشوده است. به نظر می‌رسد این کنگره، نه‌تنها به نیازهای حال پاسخ داده، بلکه الگوی بومی و قابل انتقالی را برای مواجهه با بحران‌های انسانی مشابه طراحی کرده است.