به گزارش دانشگاه علوم پزشکی ایران به نقل از وزارت بهداشت، رسانه‌ها به عنوان یکی از مؤثرترین ابزارهای ارتباطی، می‌توانند در شکل‌دهی افکار عمومی و تأثیرگذاری بر رفتارهای اجتماعی نقشی کلیدی ایفا کنند. یکی از موارد حساس در این زمینه، نحوه انتشار اخبار مربوط به خودکشی است. پوشش مسئولانه یا نادرست این اخبار، می‌تواند به ترتیب، عاملی برای کاهش یا تشدید بحران‌های روانی در جامعه شود. در همین راستا، دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، دستورالعمل جدیدی را برای مدیریت انتشار این اخبار تهیه کرده است. این سند، با اقتباس از دستورالعمل‌های سازمان بهداشت جهانی و با توجه به شرایط خاص اجتماعی و فرهنگی کشور تدوین شده و هدف آن کمک به رسانه‌ها برای ایفای نقش پیشگیرانه در حوزه سلامت روان است.

دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، در آذرماه 1403، دستورالعمل تازه‌ای برای مدیریت انتشار اخبار خودکشی در رسانه‌ها منتشر کرد. این دستورالعمل که نسخه‌ای ترجمه و تلخیص‌شده از دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی است، با هدف کاهش پیامدهای منفی روانی و اجتماعی ناشی از انتشار این اخبار و ارتقای آگاهی عمومی تدوین شده است.

براساس این دستورالعمل، نحوه انتشار اخبار خودکشی باید با نهایت دقت و مسئولیت‌پذیری انجام شود. این دستورالعمل به دو بخش اصلی تقسیم شده است: بایدها و نبایدها. در بخش بایدها، به ضرورت ارائه اطلاعات دقیق درباره دریافت کمک، تشویق به روش‌های جایگزین برای مقابله با استرس و مصاحبه با بازماندگان خودکشی با رعایت جانب احتیاط اشاره شده است. از سوی دیگر، در بخش نبایدها تأکید شده است که رسانه‌ها باید از انتشار جزئیات روش و محل خودکشی، استفاده از تیترهای احساسی و هیجانی، و ساده‌سازی علت خودکشی اجتناب کنند.

این دستورالعمل همچنین بر اهمیت همکاری رسانه‌ها در ارائه اطلاعات آموزشی و آگاهی‌بخشی درباره پیشگیری از خودکشی تأکید دارد و از آنان می‌خواهد که به جای برجسته‌سازی اخبار خودکشی، به نقش پیشگیرانه خود در این حوزه بپردازند.

دستورالعمل مدیریت انتشار اخبار خودکشی، ضمن اشاره به پدیده‌های روانی نظیر «اثر ورتر» و «اثر پاپاگنو»، به نقش مهم رسانه‌ها در تقویت امید و کاهش خطر خودکشی در جامعه اشاره دارد. در حالی که «اثر ورتر» نشان‌دهنده افزایش خطر خودکشی به دنبال انتشار اخبار نادرست یا نامناسب است، «اثر پاپاگنو» بر تأثیر مثبت پوشش مسئولانه و الهام‌بخش تأکید می‌کند.

این سند همچنین با توجه به شرایط جدید فضای مجازی، به رسانه‌های دیجیتال نیز پرداخته و توصیه‌هایی برای مدیریت سریع و مسئولانه محتوای مرتبط با خودکشی ارائه کرده است.  

دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت از رسانه‌ها خواست تا با مطالعه دقیق این دستورالعمل، نقش خود را در پیشگیری از آسیب‌های روانی ایفا کرده و با ارائه اطلاعات دقیق و امیدبخش، سهمی در کاهش پیامدهای منفی اجتماعی و روانی داشته باشند.

دستورالعمل مدیریت انتشار اخبار خودکشی در رسانه ها را اینجا مطالعه کنید؛