به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی ایران، روز ۲۰ نوامبر (۲۹ آبان‌ماه) توسط سازمان ملل بعنوان روز جهانی کودک نام گذاری شده است. در راستای افزایش آگاهی جامعه، روابط عمومی دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان - انستیتو روانپزشکی تهران مصاحبه‌ای را با دکتر احمد حاجبی ریاست دانشکده و عضو هیئت علمی گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام داده که مشروح آن را در زیر می خوانید:

روز جهانی کودک چه جایگاهی در تقویم جهانی دارد و چرا حائز اهمیت می‌باشد؟

روز جهانی کودک نه‌تنها یک مناسبت تقویمی، بلکه فرصتی برای بازنگری در مسئولیت‌های اجتماعی، علمی و فرهنگی است و یادآور این حقیقت است که کودکان آینده‌سازان جامعه‌اند و هرگونه سرمایه‌گذاری در آموزش، سلامت جسمانی و سلامت روان آنان سرمایه‌گذاری برای آینده کشور است. این روز فرصتی است تا همه ما مسئولیت خود را در قبال حمایت از کودکان مرور کرده و به نیازها و حقوق‌‌شان به‌عنوان یک انسان مستقل توجه ویژه داشته باشیم.

وضعیت توجه به حقوق کودک را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

خوشبختانه در سال‌های اخیر آگاهی عمومی نسبت به حقوق کودک افزایش یافته است. در سطح جهانی، کنوانسیون حقوق کودک سازمان ملل چارچوبی برای حمایت از کودکان فراهم کرده و در ایران نیز قوانین و برنامه‌های حمایتی متعددی در حال اجراست.

مهم‌ترین چالش‌های امروز کودکان را چه می‌دانید؟

چالش‌ها موارد گسترده‌ای را دربر گرفته و در جوامع مختلف متفاوت جلوه می‌کنند. فقر و نابرابری اجتماعی، محرومیت از امکانات آموزشی و بهداشتی در بعضی از مناطق، آسیب های اجتماعی، کار کودکان و بدرفتاری با کودک از جمله چالش‌های اساسی هستند. متاسفانه بیشترین موارد بدرفتاری با کودک در مناطق محروم و حاشیه‌نشین گزارش می‌شود، جایی که فقر، بیکاری و مشکلات اجتماعی زمینه‌ساز خشونت علیه کودکان هستند. بدرفتاری با کودکان نه‌تنها یک مشکل فردی است، بلکه می‌تواند تبدیل به بحرانی اجتماعی شود که نیازمند فرهنگ‌سازی، آموزش عمومی، حمایت‌های روانی-اجتماعی و تقویت اورژانس اجتماعی برای مداخله فوری در بحران‌ها می‌باشد.

نقش دانشگاه‌ها و مراکز علمی در ارتقای وضعیت کودکان چیست؟

دانشگاه‌ها می‌توانند با پژوهش‌های علمی، آموزش تخصصی و برگزاری کارگاه‌های آگاهی‌بخشی نقش کلیدی در حمایت از کودکان ایفا کنند تا فرهنگ حمایت از کودک تقویت گردد. کودکان نیازمند عشق، امنیت روانی، احساس تعلق و فرصت برابر جهت رشد هستند. هر یک از ما باید سهم خود را در ایجاد محیطی امن و سالم برای آنان ایفا کنیم اگر امروز به کودکان توجه شود، فردایی روشن‌تر خواهیم داشت. در واقع دانشگاه‌ها باید پل ارتباطی میان علم و جامعه باشند، یعنی یافته‌های علمی را به زبان ساده در اختیار خانواده‌ها، جامعه و سیاست‌گذاران قرار دهند تا بتوانند تصمیمات بهتری بگیرند.

در جریان رشد کودکان به چه مواردی باید توجه داشته باشیم؟

رشد کودک نتیجه تعامل پویا بین فرد و محیط‌های چندلایه از جمله محیط‌های نزدیک و مستقیم کودک مثل خانواده، مدرسه، دوستان و همسالان است، همچنین محیط‌هایی که کودک به‌طور مستقیم در آن حضور ندارد اما بر او اثر می‌گذارند، مانند عوامل فرهنگی و اقتصادی، ارزش‌ها، قوانین و باورهای اجتماعی که در سطح گسترده‌تر همگی بر جریان رشد و شکل گیری شخصیت ایشان در آینده تاثیرگذار است. بی‌توجهی به هر یک از این عوامل می‌تواند مسیر رشد کودک را مختل کند.

شایان ذکر است امنیت روانی و حمایت روانی- اجتماعی از کودکان یکی از مهم‌ترین ارکان رشد سالم آنان است. کودک برای شکوفایی استعدادها و توانایی‌های خود نیازمند محیطی امن، آرام و حمایتگر است؛ محیطی که نه‌تنها از نظر جسمی، بلکه از نظر روانی و اجتماعی نیز او را محافظت کند. در جریان شناسایی استعدادها، توانایی‌ها و هیجانات کودکان، به حداقل رساندن فاصله میان خود واقعی و خود آرمانی نکته حائز اهمیت در پذیرش خود و حفظ سلامت روان، شخصیت سالم و پایدار ایشان می‌باشد.